A është gjynah t’i shesësh diçka dikujt që do ta përdorë atë në një mënyrë të keqe?
– Parimi i përgjithshëm në Islam është si vijon: Eshtë haram të jetë një mjet për të kryer gjynah me vetëdije.
Me fjalë të tjera, “Nëse një shitës e di se blerësi do të bëjë një mëkat me sendin që blen, është haram që ai ta shesë atë send.” (shiko Ibn Haxher, el-Fatawa al-Kubra, 2/270)
“… Mos ndihmoni njëri-tjetrin në mëkat dhe hakmarrje …” (al-Maida, 5/2)
Vargu më lart e mbështet këtë fakt.
Duke vepruar në bazë të këtij parimi, studiuesit dhanë shembujt e mëposhtëm në lidhje me këtë çështje:
- Eshtë haram t’i shes rrush një personi që do të prodhojë verë.
- Eshtë haram t’i shitet një armë një personi që do të shkaktojë sjellje të keqe në mesin e muslimanëve.
- Eshtë haram t’i shesësh një këpucë një personi që do të pijë verë me të.
- Eshtë haram t’i shesësh një thikë ose një armë të ngjashme një personi që do ta përdorë atë për rrugëdalje.
- Disa fetva të Ibn Haxher el-Haytami në lidhje me çështjen janë si më poshtë:
– Eshtë haram t’i shesësh misk një jobesimtari që do ta përhapë atë në idhullin e tij për ta zbukuruar atë.
– Eshtë haram t’i shitet një kafshë një jomuslimani që do ta vrasë atë me një metodë që është jashtë therjes normale. (shiko el-Fatawa, 2/270)
Një nga arsyet që e bën haramin hallall është qëllimi i keq dhe qëllimi i keq. Prandaj, është haram të shesësh armë në raste të sjelljes së keqe. Eshtë haram të shesësh armë jobesimtarëve. Eshtë haram t’i shesësh armë një personi që do ta përdorë atë në mënyrë të paligjshme. (shiko al-Mawsuatul-Fiqhiyyatul-Kuwaytiyya, 1/107)
– Megjithatë, sipas medhhebit hanefi, “Forma në kohën e shitjes së diçkaje është thelbësore.”
Në përputhje me rrethanat, lejohet shitja e rrushit për një person që do të prodhojë verë. Sepse, në kohën e shitjes, rrushi, i cili është shitur dhe blerë është hallall. Se ajo do të ndryshohet dhe shndërrohet në verë më vonë nuk ndikon në hallallin e rrushit në atë kohë.
Në mënyrë të ngjashme, lejohet të shitet armë në raste të keqbërjes për njerëzit e biznesit. Sepse, ajo që është mëkat dhe haram nuk është vetë arma por përdorimi i paligjshëm.
Sidoqoftë, lejohet që pa karahatin të shesin rrushin e përmendur më lart, por të shesim armë si kjo është mekruh. Sepse, rrushi bëhet një mjet i mëkatit pasi ndryshohet forma e tyre e tanishme, por arma përdoret si një mjet mëkati me formën e saj të tanishme. (shih W. Zuhayli, el-Fiqhul-Islami, 3 / 580-581)
Do të thotë që deklaratat në fjalë janë në përputhje me këtë.
Burimi
