Si duhet të reagojmë kur një person dëmton ndjenjat e njerëzve të tjerë në publik dhe i demoralizon ata?
Kapitulli el-Humaza në Kur’an fillon me një paralajmërim hyjnor:
“Mjerë për secilin që ofendon e përqesh (njerëzit)” Sureja 104 ajeti 1.
Feja islame është kundër dëmtimit të krenarisë së njerëzve. Sidoqoftë, për fat të keq, njerëzit e bëjnë këtë gabim. U tallën edhe me profetët . Nëse e shihni historinë e Islamit dhe historinë e profetëve, do ta shihni këtë.
Është më mirë të heshtësh, të largohesh nga ai vend dhe të strehohesh tek Allahu nga shejtani i mallkuar dhe të thuash Bismil-lah në situata të tilla. Dikush merr shperblime të mëdha kur e shtyp zemërimin e tij. Duhet menduar për rezultatin dhe shpërblimin në momente telashesh. Ai duhet të mendojë se edhe profetët u sulmuan me duar dhe fjalë. Duhet të përpiqet të mos jetë në të njëjtat vende me njerëz të tillë.
Është e nevojshme të paralajmërohen njerëzit që veprojnë kështu (I përçmojnë të tjerët) kur janë vetëm, jo në publik. Nëse ai vazhdon të veprojë ashtu pavarësisht paralajmërimeve, është e nevojshme të përpiqeni të mos jeni në të njëjtat vende me njerëz të tillë.
KAPITULLI EL-HUMEZE
Është kapitulli i njëqind e katërt i Kuranit. U zbrit në Mekke. Përbëhet nga nëntë vargje. Ajo e merr emrin nga fjala “humaza” në vargun e parë dhe rima e vargjeve është “a (h)”.
“Humaza” përdoret në kuptimin e përgojimit. Fjalët “humaza, lumaza” janë dy fjalë kuptimet e të cilave janë shumë afër njëra -tjetrës në arabisht; ato ndonjëherë përdoren në mënyrë të ndërsjellë. Ka aq pak ndryshim mes tyre sa që edhe arabët që kanë një zotërim të mirë në gjuhën arabe thonë lumaza kur përcaktojnë humazën. Në atë rast, kuptimi është si më poshtë: Një person i cili është mësuar të përçmojë dhe të shikojë nga lart njerëzit në disa pika me gishtin e tij dhe tregon të tjerët me fjalët e tij. Ai i denigron të tjerët për shkak të statusit të tyre. Ai nënçmon të tjerët. Ai thotë disa gjëra të këqija në fytyrën e disa njerëzve dhe përgojon të tjerët. Ai shkakton konflikte dhe telashe midis miqve duke vepruar si një tregues; ai mbjellë mosmarrëveshje midis vëllezërve. Ai u jep emra disa njerëzve, tallet me ta dhe shfaq mangësitë e tyre.
Ky kapitull pasqyron një nga përshkrimet reale të jetës në vitet e para të Islamit. Për më tepër, ai përshkruan një shembull që mund të shihet në çdo komunitet dhe moshë. Përshkruhet një person i thjeshtë dhe mesatar dhe tregohen qëndrimet dhe gjendjet e njerëzve të tillë; kështu, theksohet se sa të varfër janë ata. Ai është një nga njerëzit e ligë që kanë një pasuri dhe që janë skllavëruar nga pasuria e tyre, duke menduar se e vetmja gjë që ka rëndësi në botë është pasuria dhe në lidhje me çdo gjë tjetër inferiore në krahasim me pasurinë. Përveç kësaj, ai mendon se kjo pasuri është një zot që ka fuqi mbi gjithçka dhe që mund të bëjë gjithçka që dëshiron. Kështu, ai mendon se vdekja nuk do të vijë kurrë dhe se do të jetojë përgjithmonë. Ai mendon se do të shpëtojë nga llogaritja dhe dënimi në ahiret, nëse ka, falë pasurisë së tij. Prona dhe paratë e tij janë bërë zot i tij. Ai adhuron gjërat materiale.
Kështu, ky person i keq (dhe njerëzit si ai) llogarit pasurinë e tij dhe merr kënaqësi ndërsa e numëron atë. Një ndjenjë e keqe tek ai e çon atë në shpifjen e nderit të njerëzve, përgojimin dhe talljen e tyre.
Ky përshkrim është një përshkrim i një njeriu të neveritshëm, i shëmtuar dhe i ulët në shpirt, i privuar nga personaliteti dhe besimi. Islami i urren ata shpirtra të këqij dhe të poshtër pasi i jep rëndësi etikës së lartë. Prandaj, Islami ndalon talljen me të tjerët. Ai refuzon dënimin e njerëzve në vende të ndryshme. Se ato vepra përmenden si të shëmtuara dhe të neveritshme së bashku me kërcënimet tregon se disa politeistë e trajtuan të Dërguarin e Allahut (a.s.) dhe besimtarët ashtu në atë epokë. Kjo u aplikua kundër tyre në të kaluarën dhe zbatohet kundër myslimanëve të sotëm në të njëjtën mënyrë.
- Mjerë për secilin që ofendon e përqesh (njerëzit),
- Që ka tubuar pasuri dhe që atë e ruan të mos i pakësohet.
- E mendon se pasuria e tij do ta bëjë të përjetshëm.
- Jo, të mos mendojë ashtu! Se ai patjetër do të hidhet në Hutame.
- E çka din ti se ç’është Hutame?
- Është zjarri i All-llahut i ndezur fort.
- Që depërton deri në loçkë të zemrës.
- Ai i mbyll ata, ua zë frymën.
- Ata janë të lidhur në pranga të njëpasnjëshme.
Dy kuptime të mëdha shihen në refuzimin e kësaj sjelljeje nga ana e Allahut. Së pari, për të dënuar imoralitetin dhe për të denigruar shpirtra të tillë të poshtër. Së dyti, për të mbështetur shpirtrat besimtarë, për të parandaluar që shpirtrat e këqinj të depërtojnë në to, për të treguar se Allahu xh.xh sheh gjithçka që ata bëjnë dhe se Ai do t’i ndëshkojë ata. Ato indikacione synojnë të ngrenë besimtarët shpirtërisht dhe t’i mbajnë ata nga truket e shëmtuara.
TALLJE, NGACMIM
Do të thotë të tallesh me një gjë ose një person, të përbuzësh njerëzit, të fyesh njerëzit, të shfaqësh gabimet e të tjerëve përmes fjalëve, shenjave ose shkrimeve, të përbuzësh një person në një komunitet. Ndjenja e talljes te një person fillon duke u ndjerë mendjemadh; pastaj, ai injoron adresuesit e tij dhe fillon t’i shikojë nga lart. Rrjedhimisht, kjo ndjenjë e bën atë të tallet me të tjerët dhe sjell çrregullimin e mendjemadhësisë dhe arrogancës, e cila bëri që Shejtani të rebelohet kundër Zotit të tij, dhe që shfaqet në formën e mospranimit të Zotit dhe përbuzjes së njerëzve.
Kur një person tallet, ai ndihet arrogant dhe mendjemadh; përveç kësaj, ai lëndon dhe shqetëson vëllain e tij besimtar me talljen e tij. Është haram të jesh mendjemadh dhe të lëndosh një besimtar. Për shkak të rezultatit të të dy veprave të këqija, lidhjet e vëllazërisë në bashkësinë islame lirohen. Sepse, ndjenja e armiqësisë dhe urrejtjes hyjnë midis individëve me tallje. Kështu, bashkësia islame, e cila përshkruhet si një ndërtesë, copëtohet dhe shpërndahet.
Bashkësia Islame është një tërësi. Dinjiteti dhe nderi i çdo individi në Islam është i paprekshëm. Ndjenjat e nderit, dinjitetit dhe dëlirësisë, të cilat formojnë bazën e jetës shpirtërore të një individi, nuk mund të shpifen. Njëra prej veprave kryesore që shpifë për dinjitetin njerëzor është tallja. Islami i jep rëndësi parimit të mbrojtjes së të drejtave dhe lirisë së njeriut, dhe dinjitetit dhe nderit njerëzor; prandaj, Islami garanton ndjenjat dhe mendimet e myslimanëve përmes Kuranit:
“O ju që besuat, nuk bën të tallet një popull me një popull tjetër, meqë të përqeshurit mund të jenë më të mirë nga ata të cilët përqeshin dikë tjetër, e as gratë me gratë e tjera, sepse mund të ndodhë që gratë e tjera të jenë më të mira se ato që përqeshin (duke e nënçmuar njëri-tjetrin) dhe mos etiketoni njëri-tjetrin me llagape. Pas besimit është keq të përhapet llagapi i keq. E ata që nuk pendohen, janë mizorë. “(el-Huxhurat, 49/11)
Islami ndalon talljen në mënyrë që të mbrojë lidhjet e vëllazërisë. Nuk i lejohet besimtarit që beson në Allahun dhe Ditën e Gjykimit të ngacmoj njerëzit dhe tallet me ta. Është një gjë shumë e keqe të tallësh të tjerët, t’u vësh emra të këqinj që nuk do t’i pëlqejnë pavarësisht se çfarë emrash. Sepse, ky akt është një plagë që jep dhimbje dhe që njerëzit nuk mund ta harrojnë lehtë.
Marrëdhëniet në jetën e komunitetit bazohen në sinqeritet. Instrumenti që matë shkallën e këtij sinqeriteti është zemra. Hz Profeti (a.s) tha:
“Allahu nuk shikon formën dhe pasurinë tuaj, por Ai shikon zemrat tuaja.” (Muslim, Birr, 32).
Njerëzit janë gjithmonë të njohur me pamjen e jashtme; bota e brendshme nuk mund të njihet. Ajo që do të peshohet në praninë e Allahut nuk është pamja e jashtme, por devotshmëria (takva) e zemrave. Njohja e njeriut nuk është e mjaftueshme për ta njohur dhe kuptuar atë. Për këtë arsye, nuk mund të përçmohet një person dhe nuk mund të thyhet zemra e tij, e cila vlerësohet nga Allahu, duke u tallur me atë person.
Kurani dënon ata që e konsiderojnë pasurinë si vlerën e vetme të lartë në botë, të cilët mendojnë se janë të fortë për shkak të pasurisë së tyre dhe që tallen me vlerat e të tjerëve: “Mjerë për secilin që ofendon e përqeshë (njerëzit)” (el-Humaza, 104/1)
Sipas Islamit, çdo person që krijohet ka një vlerë në sytë e Allahut. Allahu, i cili e krijoi njeriun në formën më të mirë, e pajisi atë me karakteristikat më të mira dhe e bëri atë zëvendës në tokë. (el-Bekare, 30/2) Të tallësh pamjen e jashtme të një qenieje të tillë mund ta bëjë një person të ballafaqohet me Zotin e tij, i cili e krijoi atë. Në fakt, Zoti i tij, Allahu, i cili është Krijuesi i tij, nuk do të jetë i kënaqur kur një person tallet.
Në Kuran, ata që tallen me besimin (el-Bekare, 2/206; el-Munafiqun, 63/5-6), ajete të Kuranit (et-Tevba, 9/124- 125, 127), profetë ( Përmenden Muhamedi, 47/16) dhe besimtarët (et-Tevbe, 9/79). Ata njerëz janë ata që bëjnë miq me jobesimtarët duke braktisur besimtarët. (en-Nisa, 4/139; al-Maida, 5/52; el-Mujadala, 58/14) Ata njerëz mendojnë se mashtrojnë Allahun dhe besimtarët duke vepruar kështu. (el-Bekare, 2/9; en-Nisa, 4/143; Hud, 11/5) Sipas Islamit, besimi është i shenjtë; nuk mund të tallet. Njerëzit të cilët deklarohen se tallen me besimet janë hipokritët (munafikët) që dalin në bashkësinë e Islamit.
Burimi:
https://questionsonislam.com/question/how-should-one-answer-person-who-hurts-his-feelings-among-other-people-and-who-demoralizes
