A lejohet tu japësh para lypësve? Nëse ata nuk janë nevojtarë, a ka shpërblim për atë vepër?
Ndihma që ne ofrojmë për hirë të pranimit dhe miratimit të Allahut nuk mbetet pa shpërblim. Nëse pala tjetër e meriton apo jo, nuk e ndryshon këtë gjykim. Sidoqoftë, ne duhet të kërkojmë sa të kemi mundësi për njerëzit që janë vërtetë të nevojshëm dhe të dhurojmë në përputhje me rrethanat.
Çfarëdo motivi që fshihet pas lypjes, ekziston një realitet i hidhur që të gjithë duhet ta pranojmë: Ajo sëmundje është një plagë e pakundërshtueshme e shoqërisë.
Siç duket, lypësit hyjnë në këto kategori: ata të privuar nga një shans për të gjetur një vend pune për shkak të hendikepëve të tilla trupore si paralizë, paaftësi fizike, sëmundje ose pleqëri; ata që megjithëse janë të paaftë, nuk mjaftohen me ato që kanë dhe dëshirojnë para të bollshme; ata që janë fizikisht dhe shpirtërisht të shëndoshë por zgjedhin lypjen si mjet jetese dhe si punë.
Profeti Muhamed a,s , i cili kreu revolucione radikale dhe thelbësore në shoqëri, solli zgjidhje të caktuara për sëmundjen e lypjes. Anekdota e mëposhtme zbulon përgjegjësinë ndaj atyre që lypin, edhe pse nuk kanë nevojë, dhe na tregon se në cilat rrethana mund të lejohet lypja:
Enas bin Malik transmeton:
Një ditë, një person nga Ansari erdhi te Profeti dhe i kërkoi diçka. Profeti e pyeti:
“A keni ndonjë gjë në shtëpi”?
“Po, i Dërguari i Allahut, ne kemi një copë rrobe. Ne i vendosim një pjesë prej saj poshtë nesh, dhe me pjesën tjetër mbulojmë veten. Kemi një vazo uji; ne pimë ujë prej saj”.
“Atëherë, ngrihu menjëherë, më sill rrobat tuaja dhe vazon e ujit”.
Ai i sjelli të dyat.
Pejgamberi s.a.s mori rrobën dhe tenxheren me ujë në duar dhe duke ua treguar njerëzve që ishin të pranishëm, ai pyeti: “A ka dikush që do t’i blejë këto dy artikuj”?
Një person në mesin e tyre tha: “Do t’i jap një dërhem për të dy”.
Pejgamberi s.a.s përsëriti disa herë: “A nuk ka dikush që jep më shumë se një Dirham”? Pas kësaj, dikush tjetër tha, “Unë do t’i blej ata për dy dërrhem”. Profeti i’a shiti atij personi leckën dhe tenxheren me ujë. Ai mori dy dërhemet dhe ia dha pronarit të artikujve; atëherë ai tha:“Blej ushqim me një dërrhem të këtyre parave dhe ia jepni familjes tuaj; dhe me dërhemin tjetër, blej një sëpatë dhe ma sill”.
Burri u largua, bleu një sëpatë dhe u kthye. Pejgamberi a.s i vendosi vetë një shkop sëpatës. Duke ia dhënë burrit, ai tha: “Merre këtë, shko dhe prej disa dru, pastaj mblidhi dhe shiti. Nuk do duhej të të shihja për pesëmbëdhjetë ditë “.
Burri u largua, preu dru, mblodhi dhe shiti. Kur erdhi në praninë e Profetit, ai kishte bërë pesëmbëdhjetë dërrheme. Me disa prej tyre, ai bleu rroba dhe me disa, ushqim. Pas kësaj, Profeti tha:
“Në vend që të vini në Ditën e Kijametit si një pikë e zezë për shkak të lypjes, kjo gjendje e juaja është më e mirë”.
“Lypja është e lejueshme vetëm për tre llojet e njerëzve në vijim: 1. Ai që është i goditur nga varfëria që bën që “të zvarritet në tokë” (varfëria ekstreme), 2. Ai në borxh të pakapërcyeshëm, 3. Ai që mori përsipër paratë e gjakut për të pajtuar njerëzit “. Në një transmetim tjetër, ekziston një kusht i katërt: “Ai që vuan nga një sëmundje shumë të dhimbshme kronike, mund të kërkojë para sado që i nevojitet.” 1
Është kuptuar qartë nga hadithi që vetëm ai që është shumë i dëshpëruar, i hendikepuar dhe i paaftë për të punuar – nëse nuk ka njeri që të kujdeset për të, dhe nëse as shteti nuk e ndihmon, – mund të kërkojë nga të tjerët vetëm aq para sa të plotësojë nevojat thelbësore të tij / saj dhe të lyp. Gjendja e borxhit gjithashtu duhet të shtohet në këto kushte. Përveç atyre kushteve të domosdoshme, ata që bëjnë lypjen si mjet jetese, kanë një përgjegjësi të madhe. Paralajmërimet e Profetit për njerëz të tillë janë si më poshtë:
“Kushdo që kërkon nga njerëzit pasuritë e tyre për të rritur pasuritë e tij / saj, ai ose ajo kërkon vetëm një copë zjarr. Ose për më pak, ose për më shumë, siç dëshiron ai. ” 2
Ky hadith shikon lypjen, pa qenë në nevojë, si të pa lejuar dhe të ndaluar, që tregon se rezulton në ndëshkim në Xhehenem.
Prandaj, përhapja e njerëzve të tillë nuk duhet të lejohet që numri i njerëzve që kryejnë vepra të tilla të ndaluara të mos rritet.
Kuptimi i synuar në një nga ajetet e sures Duha në Kur’an, që do të thotë “As lypësin mos e përzë!” është ” të mos refuzosh atë që bën një pyetje të urtë dhe që dëshiron të mësojë diçka”. Përndryshe, nuk duhet interpretuar si mos refuzimi i atyre që lypin (3) .Kjo sepse lypja do të inkurajohej në atë mënyrë.
- Ebu Daud, Zekat: 26.
- Muslimi, Zekati: 35.
- As-Saëi, 4: 330.
Burimi në gjuhën angleze: https://questionsonislam.com/question/it-permissible-give-money-beggars-if-they-are-not-need-do-alms-we-give-have-rewards
