A Mund të Paraqitet Kaderi si Justifikim?

Në Islam ka kader por nuk ka fatalitet. Ashtu siç pandehin disa, kaderi nuk kërkon që njeriu ta lëshojë veten në rrjedhën e ngjarjeve dhe t’i shohë si të panevojshëm adhurimin dhe marrjen e masave parandaluese. Besimi te kaderi është një nga kushtet e qenies besimtar, por nuk është e drejtë që, duke e paraqitur atë si justifikim, të lihet pa bërë ajo që duhet bërë. Nisur nga kjo, jo vetëm s’është e drejtë që njeriu të bëjë mëkat dhe pastaj të thotë se ky ka qenë kaderi i tij, por s’është e drejtë as që, duke u mbështetur te ideja e kaderit, të mos vlerësohen shkaqet, sepse njeriu nuk e di se si është kaderi i tij ose, e thënë ndryshe, kaderi i një njeriu është i fshehtë për të.
Është për këtë arsye që njerëzit nuk shpëtojnë dot nga përgjegjësia as duke i mbështetur punët e veta te kaderi para se t’i kryejnë, as pasi t’i kenë kryer.
Në çdo gjë ka një sundim të kaderit dhe kadasë së Allahut, vetëm se duhet ditur edhe kjo se, për realizimin e ecurisë së kaderit dhe kadasë lidhur me aktet e zgjedhura të njerëzve, vetë aktet e tyre janë bërë ndërmjetës. Prandaj, shmangia e vetes nga përgjegjësia duke ia ngarkuar kaderit një punë qe e kemi kryer me kërkesën dhe dëshirën tonë, nuk është mendësi kaderi sipas Islamit dhe një qëndrim dhe trajtim i tillë i çështjes është e pamundur të përputhen me propozimet fetare-juridike të Islamit.