A zhvillohet dhe përmirësohet shpirti?
Shpirti është i pajisur me të gjitha aftësitë që i mundësojnë njeriut të bëhet i përsosur. Sidoqoftë, e gjithë kjo pajisje është si një bërthamë; bërthama bëhet një pemë me kalimin e kohës përmes edukimit. Me fjalë të tjera, energjia që është e nevojshme për zhvillimin e njerëzimit është potencialisht e pranishme në shpirt. Sidoqoftë, transformimi i këtij potenciali në energji kinetike është i mundur përmes kohës dhe edukimit.
Siç dihet, edhe zhvillimet që ndodhin bazuar në trupin material bëhen një mjet zhvillimi për shpirtin. Sepse, qenia që sheh përmes dritares së syrit dhe që dëgjon përmes dritares së veshit është shpirti; ndjenjat dhe aftësitë që nuk janë të pranishme te engjëjt burojnë nga të qenit material dhe përceptohen përmes fuqisë së ndërgjegjes dhe inteligjencës. Kjo jep një kontribut të ndryshëm në zhvillimin e shpirtit.
Për ta përmbledhur, shpirti zhvillohet përmes njohurisë. Udhëzimet e përmendura në ajetet e para të Kuranit që u zbritën tregojnë se zhvillim ka edhe në shpirt:
“Lexo me emrin e Zotit tënd, i cili krijoi (çdo gjë). Krijoi njeriun prej një gjaku të ngjizur (në mitrën e nënës). Lexo! Se Zoti yt është më Bujari! Ai që e mësoi (njeriun) të shkruajë me pendë. Ia mësoi njeriut atë që nuk e dinte.” (el-Alak, 96/1-5).
Zhvillimet materiale dhe përparimi nuk janë autentike; ato janë metaforike sepse përfundojnë në derën e varrit. Nëse këto zhvillime bëhen një mjet për zhvillimin shpirtëror, është një çështje tjetër; për shembull, teknologjia që është e dobishme për njerëzimin, njohuri që zgjeron horizontin e njohjes së njeriut dhe e thellon atë në fushën e mençurisë.
Zhvillimi i mirëfilltë është zhvillimi që e ngre botën e brendshme të njeriut në nivelin e engjëjve dhe madje mbi të në disa aspekte. Kjo ndodh kur çdo ndjenjë dhe aftësi shpirtërore përdoret në përputhje me qëllimin e krijimit dhe pëlqimin hyjnor. Kështu, këto aftësi përmbushin adhurimin e tyre të veçantë dhe bëhen një mjet i përparimit shpirtëror dhe lumturisë së përjetshme për njeriun.
Njeriu zemra e të cilit shkëlqen me dritën e besimit ka bërë përparim. Njeriu, mendja e të cilit ndriçohet nga dija ka bërë një përparim. Një njeri i dhembshur dhe i mëshirshëm është në rrugën e përparimit. Njeriu që përdor ndjenjat e dashurisë dhe frikës siç duhet, domethënë që do dhe frikësohet për hir të Allahut i ka gjetur dy shkaqet më të mëdha për zhvillimin shpirtëror.
Njeriu është si një grup kompanish më vete me të gjitha ndjenjat dhe aftësitë e tij. Ai mund të përfitojë në qindra apo edhe mijëra aspekte; ose, ai mund të humbasë në mijëra aspekte. Për shembull, një sy që shikon vetëm gjërat legjitime dhe e ndihmon njeriun të mësojë shkencën është një burim i madh fitimi për njeriun. Nëse i njëjti organ përdoret për shikimin e gjërave të paligjshme dhe leximin e librave të dëmshëm, mund ta çojë njeriun në rebelim dhe falimentim. Nëse çdo organ dhe zotësi vlerësohet në këtë kuptim, përparimi kuptohet më mirë. Besimi i përsosur, takva-ja dhe veprat e drejta janë si hapat e zhvillimit shpirtëror; shpirti dhe zemra e njeriut zhvillohet dhe i afrohet Allahut nëpërmjet tyre.
English source: https://questionsonislam.com/question/does-spirit-develop-and-improve
