Si mund të jemi të sigurt që hadithet e Profetit (a.s) na arritën pa shtrembërime?

Cilat hadithe janë të besueshme? Ose si mund të jemi të sigurt që hadithet e profetit (a.s) na arritën pa shtrembërim?

Vetë Profeti (a.s) ndërmori masat e para paraprake duke thënë: “Kush gënjen qëllimisht për mua do ta gjejë vendbanimin e tij në zjarr(ferr)” (1), dhe kështu, Ai bëri që sahabët (shokët e tij) të sillen më me kujdes në lidhje me të. Prandaj, sahabët  i kushtuan vëmendje të madhe çështjes së raportimit të haditheve. Për shembull, Hazreti Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të) tha: “Kur ju raportoj diçka nga Profeti (a.s), përpiqem të jem aq i kujdesshëm sa që është më e lehtë për mua të copëtohem në copa duke rënë nga qielli në tokë sesa të them gënjeshtra në lidhje me Të (a.s). ”(2)

Pranë ruajtjes së Kuranit dhe të ajeteve të tij, Sahabët përqendruan të gjitha përpjekjet e tyre në ruajtjen e saktë të njohurive rreth fjalëve, veprimeve dhe sjelljeve të të Dërguarit të Allahut (paqja e Zotit qoftë mbi të), dhe veçanërisht ato që lidhen me mrekullitë e Profetëve dhe urdhëresat e Ligjit të Shenjtë. Ata kurrë nuk lanë pas dore as veprimin ose deklaratën e tij më të parëndësishme, siç vërtetohet nga librat e traditës. Gjatë epokës së lumturisë (3), shumë sahabë i shkruajtën fjalët dhe veprimet e Profetit (as). Në veçanti njerëzit e quajtur Shtatë Abdullahët (4) – posaçërisht në mesin e tyre Abdullah b. Abbas dhe Abdullah b. Amr b. Ndërsa (Allahu qoftë i kënaqur me ta) që ishin caktuar shpirtërisht në lidhje me hadithet, shkruanin dhe regjistronin hadithet rreth bazave të besimit, urdhrat e Islamit dhe mrekullitë e Profetit (a.s).

Shokët vepruan shumë përpikërisht në lidhje me raportimin e haditheve; nganjëherë ata shmangnin transmetimin e disa haditheve që ata i dinin shumë mirë dhe ata nuk donin t’i tregonin ato. Për më tepër, Hazreti Anas Bin Malik (Allahu qoftë i kënaqur me të), i cili i shërbeu Profetit (a.s) rreth dhjetë vjet një herë tha: “Nëse nuk do të kisha ankth dhe frikë për të bërë gabime, do të raportoja më shumë gjëra nga i Dërguari Fisnik (a.s) ”. (6) Në mënyrë të ngjashme, kur njerëzit donin që Abdullah Ibn Abas (Allahu qoftë i kënaqur me të) të transmetojë një hadith, ai hezitoi, u shqetësua dhe më në fund pasi tha një Hadith ai kurrë nuk e la pas dore duke thënë, (7): “Shikoni! Unë jam duke transmetuar diçka nga kujtesa ime, por ju duhet ta dini se i Dërguari i Allahut (paqja e Zotit qoftë mbi të) ka thënë diçka përafërsisht në të njëjtin kuptim ose në kuptim të ngushtë ose të ngjashëm me atë që ju thashë. ” (6)

Një incidencë I ngjashëm; Zubejr Ibn Avvam, i cili është një nga dhjetë sahabët, të cilët ishin të përgëzuar me Xhennet, kishte transmetuar aq pak hadithe sa i biri e pyeti: “Baba, pse nuk i transmeton hadithet?” Ai u përgjigj: “Unë jam i frikësuar për vdekje të them edhe një fjalë të ndryshme nga ajo që tha i Dërguari i Allahut (paqja e Zotit qoftë mbi të). Kjo është për shkak se Ai (paqja e Zotit qoftë mbi të) tha: ‘Kush gënjen me qëllim për mua do ta gjejë vendbanimin e tij në zjarr ferri.” ”(8)

Pas periudhës së sahabëve, mijëra studiues të brezit vijues të arsimuar nga sahabët dhe të cilët njihen si Tâbiin ruajtën ato hadithe që ata i mblodhën nga sahabët dhe i regjistruan duke shkruar ose duke mësuar përmendësh në të njëjtën delikatesë serioze. Disa shembuj se sa delikatë ishin Tâbiin-ët në lidhje me Hadithet: Said Ibnu’l-Musayyib tha: “Ai eci për ditë me radhë për një Hadith kur kërkohej.” (9); Masruk Ibnu’l-Ajda udhëtoi për “qoftë edhe një nga shkronjat e një Hadithi” (10); Sipas Ibn Qais, Abu’d-Derdâ, një dashamirës i dijes, udhëtoi nga Damasku në Mekke në mënyrë që të mësonte një Hadith; dhe shumë udhëtime të tjera të ngjashme janë disa shembuj në lidhje me këtë çështje. (11)

Abdurrahman Ibn Abi Layla, i cili u raportua se kishte takuar pesëqind sahabë Abdurrahman u prezantua si “njeriu që kishte parë pesëqind sahabë të Profetit (a.s)”, kur ai arriti në një qytet tha: “Unë takova dhe njoha një njëqind e njëzet sahabë; të gjithë mund të uleshin në një xhami së bashku; Kur u kërkohej diçka që dinin, ata do të shikonin fytyrën e njëri-tjetrit; ndërsa flisnin, me frikën e ngatërrimit të fjalëve të të Dërguarit të Allahut, ata do të prisnin që dikush të përgjigjej; kur askush nuk përgjigjet, njëri prej tyre shtrëngon dhëmbët dhe duke u strehuar tek Allahu transmeton diçka me një paralajmërim si fjalët e Ibn Mes’udit: “Shikoni! Unë po transmetoj diçka nga kujtesa ime, por ju duhet ta dini që i Dërguari i Allahut (paqja e Zotit qoftë mbi të) ka thënë diçka përafërsisht në të njëjtin kuptim ose në kuptim të ngushtë ose të ngjashëm me atë që ju thashë. ”” (12) Përveç Tabiinit, veçanërisht Katër Imamët dhe studiuesit e haditheve të cilët ishin përgjegjës për ruajtjen e haditheve i ruajtën dhe raportuan hadithet me anë të shkrimit. Thuhet se Ahmed Ibn Hanbel, një nga imamët e medhhebeve, kishte memorizuar një milion hadithe nga burime të ndryshme, me prova të ndryshme dhe shkrime të ndryshme, edhe pse përmbajtja e tyre ishte e njëjtë, ai memorizoi forma të sigurta, të mira dhe të dobëta të transmetimit të atyre Haditheve ; ai shkroi librin e tij të famshëm Musnad i cili përmban dyzet mijë hadithe nga kërkimi prej treqind mijë haditheve.

Duke kaluar tërë jetën e tij për fjalët e bekuara të të Dërguarit të Allahut (paqja e Zotit qoftë mbi të), Jahja Ibn Maîn mësoi përmendësh hadithe të trilluara (mevdu) të cilat nuk i përkisnin Profetit (as) megjithëse kuptimet ishin të vërteta. Ahmed Ibn Hanbel pyeti pse e bëri këtë, ai u përgjigj: “Unë u them njerëzve që më pyesin për Hadithet se … ky është i trilluar, ai është i trilluar dhe ju mund të përdorni të tjerët përveç atyre.” (13) Nga Imam Zukhri te Jahja b. Tha al Qattan, nga Bukharî dhe Muslim tek Dâraqutnî dhe Hâkim, u shfaqën shumë studiues të Hadithit që mësuan përmendësh Hadithet.

Dyqind vjet pas Hixhres (migrimit), kryesisht Bukhari dhe Muslim dhe autorët e tjerë të gjashtë librave me famë të transmetimit të quajtur Kutub-u Sitta, mbanin detyrën e regjistrimit dhe ruajtjes së haditheve. Mijëra kritikë dhe studiues të rëndë si Ibn al-Jawzi identifikuan dhe renditën hadithet e trilluara që kishte të ngjarë të përfshiheshin në Hadithe dhe fjalët që ishin shtuar në hadithe deri në atë kohë në mënyrë që të shkaktonin dyshime rreth Haditheve.

Përveç atyre, megjithëse nuk përfshihen në modën e shkencës së Hadithit, ka disa raste në të cilat Hadithet iu kërkuan të Dërguarit të Allahut (paqja e Zotit qoftë mbi të) drejtpërdrejt dhe vërtetësia e tyre u kontrollua përtej kohës dhe vendit në një gjendje midis gjumit dhe zgjimit të quajtur ‘jakaza’. Për shembull, imami i madh Jalaladdin as-Suyuti transmetohet se e ka takuar Profetin (a.s) shumë herë në gjendjen e përmendur jakaza. Përveç kësaj, Imam Buhariu, mirrte abdes dhe falte dy rekate  për secilin Hadith të cilin ai e kishte mësuar përmes studimeve të tij dhe vetëm pasi pyeste shpirtin e bekuar të Mjeshtrit tonë (paqja e Zotit qoftë mbi të): “A është i vërtetë O i Dërguari i Allahut?”, Ai e shkruante Hadithin në librin e Hadithit në përputhje me një sinjal privat që ai e mirrte ne shenjë konfirmimi. (14)

Prandaj, ne nuk duhet ta shqetësojme mendjen me pyetje se “Si mund të jemi të sigurt se ato hadithe që na arritën gjatë një periudhe kohore prej katërmbëdhjetë shekujve janë të shëndosha?”

(1) Bukhari, Ilm, 38; Muslim, Zuhd, 72; Abu Daëud, Ilm, 4; Tirmizi, Fitan, 70; Musnad, 1/70.

(2) Bukhari, İstitâba, 6; Abu Daëud, Sunan, 28.

(3) The period of the Prophet (PBUH) is called as the Era of Bliss. The reason ëhy it is called like that is that the most civilized and excellent community ëas established out of a desert tribe after being honored ëith Islam;, they ëere honored ëith the blessing of belief that ëould make them attain the happiness in bothh ëorlds. For detailed information: (Turkish ëeb page)

http://ëëë.sorularlaislamiyet.com/subpage.php?s=article&aid=287

(4) Abdullah Ibn-i Abbas, Abdullah Ibn-i Umar, Abdullah Ibn-i Mas’ud, Abdullah Ibn-i Raëâha, Abdullah Ibn-i Salam, Abdullah bin Amr bin As, Abdullah bin Abi Aëfâ (May Allah be pleased ëith them)

(5) Dârîmî, Muqaddima, 25.

(6) Ibni Majah, Muqaddima, 3.

(7) There are many examples demonstrating hoë the companions of the Prophet (PBUH) gave attention to the matter of reporting Hadiths.

(8) Bukhari, , 38.

(9) Zahabî, Tazkirata’l-Huffaz, 1/56; ar-Rihla, p.127-129.

(10) M.Ajjaj al-Hatîb, as-Sunnatu Qabla’t-Tadëin, p: 178.

(11) Ar-Rihla, p.78; Ibni Majah, Muqaddima, 17.

(12) Zahabî, Siyar-u A’lâmi’n-Nubalâ, 4/263.

(13) M.Ajjaj al-Hatîb, as-Sunnatu Qabla’t-Tadëin, p:229.

(14) Ibn-i Hajar, Tahzibu’t-Tahzib, 9/49.

EN source: https://questionsonislam.com/question/hoë-can-ëe-be-sure-hadiths-prophet-pbuh-reached-us-ëithout-distortion