Çfarë duhet t’i kushtojmë vëmendje gjatë eksperimenteve me kafshë? Etika e eksperimentimit me kafshë sipas Islamit
Kafshët zënë një vend të rëndësishëm në ekosistem. Në Islam u jepet një vlerë e veçantë dhe rekomandohet trajtimi i tyre me dhembshuri.
Në një nga hadithet e tij, Profeti (a.s) tregon se një gruaje mëkatare iu kanë falur mëkatet sepse ajo i kishte dhënë ujë një qeni që po vdiste nga etja (Buhari, Shurb, 9, Adab, 27; Muslim, Selam, 153).
Në një hadith tjetër thuhet se një person i pamëshirshëm që kishte dënuar macen e tij me vdekje nga uria, kishte merituar dënimin me Xhehennem për shkak të kësaj sjelljeje. (Buhari, Adab, 18, 27; Muslim, Fezâil, 65)
All-llahu është Ai që për ju i krijoi kafshët që disave t’u hipni e prej disave të ushqeheni.
Ju prej tyre keni edhe dobi të tjera dhe që përmes tyre t’i plotësoni nevojat tuaja, duke hipur në to dhe me anë të anijeve barteni (udhëtoni).
Dhe Ai është që ju mundësoi t’i shihni argumentet e Tij; e cilin, pra prej argumenteve të All-llahut e mohoni? (Surja Gafir, 79-81)
Ndërsa në hadithet e Pejgamberit Muhamed a.s. përmendet se duhet pasur kujdes për:
– Kujdesin dhe ushqimin e mirë të kafshëve (Ebu Dâvûd, Isti’zân, 39),
– Të mos rroken me njëri-tjetrin (Ebu Davud, Xhihad, 51; Tirmidhi, Xhihad, 30),
– Të mos bëhen si shenjë për gjuajtje (Muslim, Zebâih, 58, 59),
– Të mos vriten për kënaqësi (Nesai, Dahaja, 42)
Urdhrat dhe ndalesat profetike zbulojnë të drejtën e jetesës së kafshëve dhe nevojën për të mbrojtur integritetin e tyre trupor.
Sot, disa kafshë përdoren në teste dhe eksperimente shkencore. Kafshët mund të përdoren për qëllime të tilla si
- diagnostikim, trajtim ose parandalimi të sëmundjeve te njerëzit, kafshët ose bimët
- ekzaminim të çrregullimeve fiziologjike, mirëqenien e kafshëve, përmirësimin e kushteve të prodhimit të kafshëve të rritura për qëllime bujqësore
- kryerja e kërkimeve që synojnë mbrojtjen e specieve
- zhvillimi i aftësive profesionale të profesionistëve në arsimin e lartë
- për të përcaktuar vetitë toksike të produkteve të konsumit si materialet e pastrimit dhe kozmetikës.
Rregulli i përgjithshëm në Islam është se nëse nuk ka ndonjë përfitim të vlefshëm, e drejta për jetën e kafshëve duhet të mbrohet dhe trupat e tyre nuk duhet të dëmtohen (shih Hattab, Mevahibu’l-Xhelîl, III, 189; İbn Nuxhejm, el-Bahr, VIII, 232).
Sipas kësaj; studime mbi kafshët lejohen vetëm në kushtet e mëposhtme:
- Për eksperimentet në fjalë, nuk ka asnjë metodë tjetër alternative të vlefshme shkencërisht ose strategji prove në vend të kafshëve të gjalla,
- Eksperimentet janë të nevojshme për të mirën e njerëzve dhe gjallesave të tjera,
- Përfitimi që mund të merret nga eksperimentet është më i madh se dëmi për kafshën,
- Parandalohet torturimit i kafshëve në eksperimente dhe merren masa paraprake për të parandaluar dhimbjet
- Eksperimentet nuk duhet të shkojnë përtej domosdoshmërisë; të bëhen me numrin minimal të kafshëve sa statistikisht është e mjaftueshme.
Megjithatë, eksperimentet arbitrare të kafshëve që nuk janë të detyrueshme shkencërisht dhe shkaktojnë dëm dhe rrezik për kafshët, nuk janë të lejueshme sipas fesë sonë Islame.
Përkthyer nga: https://sorularlaislamiyet.com/hayvan-deneylerinde-nelere-dikkat-etmeliyiz
